The Y's life – Chuyện của người trẻ

Tớ luôn nghĩ tự tin và tự ti là hai chị em sinh đôi. Hai đứa nó đi ra từ cùng một gốc, từ bản thân chúng mình (“tự”), nhưng chỉ khác một ký tự mà trở nên khác nhau (“n”). Một đứa đứng dưới ánh mặt trời, toả sáng, rạng rỡ trong hào quang của hạnh phúc. Một đứa sống trong bóng tối, luôn trốn tránh, sợ hãi, lo lắng có ngày bị lôi ra ánh sáng. Và, cũng giống anh chị em sinh đôi, dù có khác biệt về tính cách hay góc nhìn rồi thậm chí là con đường tương lai, nhưng vẫn có một sợi dây liên kết vô hình mà tớ nghĩ: Có khi sợi nano cực “ảo” trong Tam thể cũng không thể cắt đứt nổi. Tự ti và tự tin chẳng thể nào tách rời, cũng không nên bị tách rời.

Tớ nhớ từ bé đến lớn, tớ đã được nhắc đi nhắc lại, bằng cách này hay cách khác, tớ không xinh đẹp như người khác. Có khi là đôi mắt, có lúc là đôi chân, có thời điểm lại là cân nặng, có lúc là làn da, khi lại là gốc gác. Tớ lờ mờ nhớ một Yến 12 tuổi ngắm bản thân ngắm mình trong gương và tự hỏi: “Sao gen nhà mình có đôi chân đẹp, đôi mắt to, và cả khả năng ăn hoài không mập, mà mình lại thế này?”. Tớ của ngày cấp 2 ấy chỉ biết cố gắng học thật giỏi. Môn gì tớ cũng phải thật giỏi. Bởi, có một bảng điểm đứng đầu, tớ sẽ thoải mái nói: “Tớ không xinh, đúng, nhưng tớ học giỏi.”

Người ta bảo vế sau “nhưng” luôn quan trọng hơn vế trước. Có điều trong câu nói này, khi đủ lớn mà nhìn lại, tớ phát hiện ra một sự chênh lệch, một sự “vênh” và ngược đời rõ rệt. Nỗi tự ti của tớ vẫn lớn hơn cả. Dù cố dùng ánh hào quang của tự tin để che đi nỗi u ám của đứa em sinh đôi còn lại ấy, tớ vẫn không quên được sự tồn tại của tự ti. Hạnh phúc thì dễ quên, nhưng vết thương sẽ để lại sẹo. Vết thương lòng càng dễ ở lại lâu hơn, vì không viện thẩm mỹ nào có thể giúp xoá đi vết sẹo này.

Rui rủi sao, hết cấp 2, tớ vào Chuyên Ngữ. Ở nơi tớ chẳng còn gì mà bám víu.

Một khoá của bọn tớ có hơn 300-400 người, ai cũng giỏi giang và xuất sắc. Tớ nhìn CMC (CNN Music Club) trên sân khấu biểu diễn với một ánh mắt đầy ngưỡng mộ. Tớ thấy bản thân mình cuốn vào từng thước phim đầy sáng tạo và có phần điên rồ của CEC (CNN English Club) ở mỗi mùa Oscar, rồi tự hỏi: “Sao mọi người làm được hay vậy?” Tớ ngồi sảnh gạch, ngắm CDC (CNN Dance Club) nhảy mỗi trưa, để rồi về nhà, nhảy thử một vài đoạn nhạc Kpop và lại tự hỏi: “Sao người mình cứng đờ như khúc gỗ?“

Tớ học chuyên Anh với điểm đầu vào môn chuyên thua điểm Toán và Văn đến 1.5 – 2 điểm. Mấy tiết đầu ngồi trong lớp Anh, có nhiều phần, tớ như vịt nghe sấm. Suốt lớp 10, tớ chật vật để qua được mốc 8.0. Vì nếu không qua, tớ còn không thể có danh hiệu học sinh giỏi. 4 tiết tiếng Anh một tuần. Mỗi tiết, tớ đều tim đập, chân run.

Sự tự tin tớ có được nhờ việc “điểm cao” và “học giỏi” bị cơn lũ mang tên Chuyên Ngữ cuốn đi sạch sẽ, chỉ trong chớp mắt.

Suốt mấy tuần đầu đi học, tớ liên tục mơ được quay lại cấp 2. Ở đó, ít nhất tớ còn có thể nói: “Tớ không xinh, đúng, nhưng tớ học giỏi.”

Ở đây, tớ chẳng thể nói gì.

Chuyên Ngữ còn có vest và váy đồng phục. Suốt 15 năm, tớ nghĩ mình không có quá 5 cái váy tự mua. Với đôi chân “cột đình”, “to như chân voi”, tớ chẳng bao giờ có thể mặc được váy, muốn giấu đi bao thứ tớ tự ti ấy. Môn tiếng Anh mà tớ biết bản thân kém hầu hết những bạn khác cùng lớp, tớ phải thuyết trình, làm bài tập và học suốt 3 năm nữa. Như bố mẹ nhà Geller, nhiều khi chỉ cưng Ross mà quên đi Monica, tớ chỉ muốn chăm sóc cho tự tin lớn. Vậy mà, giờ tự tin không có. Đến tự ti muốn giấu đi, tớ còn không làm nổi.

Không ngờ là, cũng ở thời điểm đó, tớ học cách yêu thương tự ti và hiểu tự tin hơn một chút.

Đi học, tớ mặc váy. Lên lớp tiếng Anh, tớ thuyết trình. Ở 10+, tớ mặc quần đùi lần đầu tiên trước mắt bao người. Tớ cheer, tớ nhảy múa. Trong tiết Văn, bọn tớ làm trả tác phẩm, diễn kịch, hoá thân vào những nhân vật từ sách bước ra. Mấy trưa ở trường, tớ lân la ra hóng CMC hát. Mấy hôm chào cờ, tớ hú hét cổ vũ CDC hay CRC. Tớ nhận ra mình thích chạy sự kiện. Tớ phát hiện mình thích làm việc với con người. Tớ có những người thầy, người cô, người bạn, người anh, người chị chỉ dạy tớ những điều tuyệt vời, ở bên cạnh lúc tớ lạc lối và cổ vũ tớ khi tớ xuống tinh thần.

Ở thời điểm tớ bắt đầu phải đối diện với muôn vàn nỗi sợ của mình, tớ nhận ra hoá ra mọi thứ không đáng sợ đến vậy. Có lẽ không cần lôi tự tin ra để che dấu tự ti, tớ vẫn có thể yêu thương cả hai đứa nó.

Tự ti giúp tớ nhận thức những điều khiến mình lo lắng, bất an. Có một số nỗi tự ti, tớ có thể cải thiện dần để bản thân tốt hơn. Có một số, tớ chấp nhận bản thân mình chẳng thể đổi thay nên gắng bớt bận tâm đến lời người khác làm mình thương tổn.

Về phần đa những nỗi tự ti khác, tớ dắt tay, chầm chậm đưa từ bóng tối ra ánh sáng. Tớ công nhận những điều tớ lo sợ và không thể làm tốt. Để rồi, có thể cộng tác với người giỏi và phù hợp hơn, học từ họ, làm cùng học để rồi cả đám chúng tớ có thể cùng nhau hoàn thành mọi thứ thật tốt.

Tớ cố gắng yêu hai đứa như nhau, để tự tin và tự ti thể thoải mái lộ diện, đứng dưới ánh nắng vàng, đón giọt mưa mùa xuân hay vui đùa chơi với cơn tuyết đầu mùa. Hai đứa nó, không đứa nào xứng đáng bị lãng quên hay giấu vào góc tủ.

Đương nhiên điều này không có nghĩa là tớ ngừng lo lắng và sợ hãi về những điều mình không làm tốt. Nhưng thay vì trốn tránh và cố gắng tìm điều gì đó để che lấp đi nỗi tự ti ấy, tớ với tự ti ngồi trò chuyện để xem nên làm gì với mối lo này. Muốn làm HR nhưng tự ti khi mình lại thiếu kiến thức về ngành, tớ đi học. 6 năm không động vào số má, tớ học People Analytics. Sợ nhất là đọc luật, mà còn là luật viết bằng tiếng Anh, tớ học Employment Law. Đến bây giờ, tớ vẫn sợ, nhưng tớ không còn giấu tự ti vào một góc, ẩn nấp trong bóng tối nữa. Tớ cùng tự ti đối mặt, chúng tớ sẽ trưởng thành và tốt hơn, để tự tin được sánh đôi bên tự tin một cách tự hào và thoải mái nhất.

Hôm trước nói chuyện, cô Rona, coach chuyên nghiệp trong team Student Development (Phát triển năng lực sinh viên), bảo tớ có một công thức mà cô rất thích đó là P = p-I:

Thành tích, biểu hiện (Performance) = Tiềm năng (potential) – Trở ngại (Interference)

Cuối cùng, những thành tựu mình có lại được quyết định bởi tiềm năng và những trở ngại – điều làm mình run rẩy, sợ hãi. Hiểu đơn giản, nếu mình muốn trở nên tốt hơn thì hoặc là tăng tiềm năng, hoặc là giảm đi những nỗi lo sợ, hoặc là cả hai. Rồi cô nói,

“Lần này, cô thấy em đã tự tin hơn nhiều rồi.”

Người ta bảo càng ít tự ti thì càng thêm tự tin. Nhưng nói chuyện với cô xong, tớ nhận ra, càng đối mặt với tự ti thì chúng mình càng có thể tự tin hơn. Học tập là chuyện mỗi ngày, cũng là chuyện cả đời. Một khi giảm đi bớt trở ngại trong con đường mình học, mình sẽ càng tốt hơn. Có điều, chỉ khi đối mặt với những điều ngáng đường đó, chúng mình mới có thể cải thiện, phát triển, hiểu mình hơn và tự tin hơn được.

Tự tin và tự ti, hai chị em sinh đôi chúng nó, xứng đáng được yêu thương như nhau. Đồng hành bên nhau, chúng nó đều sẽ tốt hơn. Và chúng mình cũng sẽ vậy.