The Y's life – Chuyện của người trẻ

“Thật ra, gap year một năm cũng tốt. Em sẽ có đủ thời gian thử và trải nghiệm. Để rồi, biết mình cần gì và không lãng phí 4 năm đại học.”

Đây là một lời chia sẻ rất thú vị từ người bạn của Hành Tây tới một người em của mình. Mình cũng cảm thấy điều này chính xác.

Lựa chọn nghề nghiệp và ngành học vẫn luôn là một nhiệm vụ không dễ dàng. Em trai mình đang ở cánh cửa lựa chọn ngành nghề. Thằng bé cũng mông lung. Bởi chúng ta đều là những người trẻ, không thực sự hiểu việc A sẽ làm gì, việc B sẽ làm chi. Nên những quyết định lựa chọn ngành học, không phải lúc nào cũng là đúng đắn. Kéo theo đó, là những câu chuyện làm trái ngành, trái nghề.

Đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, phải đưa ra quyết định thế nào? Việc làm trái nghề có đáng sợ lắm không? Hành Tây sẽ chia sẻ một chút câu chuyện chọn ngành học và làm trái ngành của mình trong bài viết hôm nay.

Mong là những trải nghiệm này có thể khiến bạn hiểu hơn một chút về chuyện trái ngành. Nếu chúng mình có điểm nào đồng cảm, thì đừng ngại chia sẻ với mình trong phần comment nhé.

1. Chọn ngành học và những câu chuyện chênh vênh

Ngày mình còn học lớp 12. Điều duy nhất thôi thúc mình lựa chọn ngành mình đã theo học là sự tò mò. Mình tò mò về hai thứ: làm thế nào để cho mọi người yêu thích một điều bất kỳ (sản phẩm/thương hiệu/sự kiện) tương ứng với Marketing và cách mà chính trị vận hành tương ứng với Quan hệ Quốc tế. Hơi kỳ vì hai thứ này không liên quan đến nhau, nhưng đó thực sự là hai điều khiến mình hứng thú, muốn khác phá thêm ở đại học. Vì vậy, mình apply các trường đều nghiêng về hai ngành này.

Ngoài ra, mình cũng biết, đâu là ngành mình không thích. Bố mẹ mình là những ông bố bà mẹ rất dễ thương. Không ép mình theo ngành nào. Không bắt mình thực hiện thay giấc mơ của bố mẹ. Mà chỉ đơn giản là dẫn mình khám phá hết những ngành mình không thích (hì hì). Fun fact là mình không thích theo những ngành bố mẹ thân thuộc.

Một là ngành y. Bố mẹ đã rất muốn mình làm một bác sĩ, nhưng ngay khi nghe mình đùa “Sau này on sẽ lấy bac sĩ cho bố mẹ yên tâm =))”, bố mẹ đã không thèm thuyết phục mình đi theo ngành y nữa. Hai là kế toán, tài chính. Bố còn dẫn mình đi nói chuyện với bạn bố làm mảng này, để mình hiểu hơn về ngành nữa. Nhưng mà mình trò chuyện xong, mình chạy “mất dép” vì quả thực là mình không thấy mình và kế toán có điểm gì chung.

Vì vậy, một lời khuyên nho nhỏ dành cho các bạn lớp 12, các bạn nhỏ đang cần chọn ngành (nếu mọi người đang đọc bài viết của mình hì hì) là tuy chưa biết mình sẽ làm gì, đi đâu, hãy tìm hiểu xem mình tò mò, hứng thú với những gì và cực kỳ không phù hợp với những gì. Đồng thời, nếu có cơ hội, hãy lắng nghe mọi người, các anh chị đi trước xem các ngành học sẽ học gì và ra trường công việc thực tế sẽ ra sao.

Cá nhân mình, khi mình hứng thú với hai ngành là Marketing và Quan hệ Quốc tế, bố mẹ mình không quen thuộc. Hai người gần như không có bạn bè làm ngành này. Mình cũng chưa chủ động đi tìm hiểu câu chuyện thực tế (mình tìm đọc các sách chuyên nghề là chính, chưa chưa từng hearing ai). Vì vậy, hiểu biết ít về công việc của ngành học một phần đã khiến đưa ra quyết định ngành học khác với ngành mình đi làm thực tế bây giờ.

Tuy nhiên, việc đi làm trái ngành không khiến mình hối hận về quyết định năm đó.

2. Đại học và Câu chuyện làm trái ngành

Phải nói là thời điểm mình đi học đại học, mình cảm thấy rất sướng. Vì lòng ham muốn và sự tò mò khám phá thế giới chính trị, chính sách và cách mà thế giới – xã hội vận hành khiến mình càng học càng thấy “bánh cuốn”.

Tuy nhiên, sau khi khám phá và bị cuốn vào ngành học, mình biết điều mình yêu thích không phải là chính trị – ngoại giao. Mình quan tâm nhiều hơn đến bình đẳng giới, đến quyền con người, đến xã hội và tâm lý học. Vì vậy, mình đã từng ngồi nói chuyện nghiêm túc với các giáo sư trong trường về việc học master ngành Gender Equality.

Vậy tại sao cuối cùng mình lại làm trái ngành?

Trong quá trình học, mình hay tham gia các hoạt động xã hội. Mình thích viết, thích các hoạt động liên quan đến ngành Marketing. Vì thế, Hành Tây hay tham gia vào ban PR những tổ chức NPO, NGO (^0^). Tuy nhiên, lúc đó mình vẫn muốn giữ những công việc này làm thú vui. Cho đến năm 3 đại học, khi mình chuyển sang làm thêm văn phòng và tiếp cận nhiều hơn với Marketing “dùng tiền nói chuyện”, thì mình đã dần phát hiện ra đam mê của mình với ngành này.

Bên cạnh đó, các giáo sư của mình có khuyên mình khá nhiều về việc nếu theo đuổi Gender Equality. Mình nhớ giáo sư mình siêu yêu quý đã nhắc nhở rằng mình cần học cao, đam mê nghiên cứu đủ lâu để có thể thực sự giỏi và thành công trong lĩnh vực này. Cô cũng khuyên nếu đã sẵn sàng thì nên học đến hết bậc tiến sĩ. Liệu mình có đủ can đảm và tình yêu để theo đuổi nó không?

Câu trả lời của mình cho chính mình lúc đó là mình không chắc. Mình không chắc mình đủ đam mê để đi theo Gender Equality đến cuối con đường. Mình rất muốn thử làm tiếp công việc giống công việc part-time hiện tại. Liệu mình từ bỏ Marketing thì mình có thực sự thấy happy không?

Làm trái ngành không hẳn là vì bạn không yêu thích ngành học, mà chỉ đơn giản là vì bạn muốn thử sức với những điều bạn tò mò.

Và đó là lúc mình quyết định dừng lại với tấm bằng Quan hệ Quốc tế và quyết tâm thử làm trái ngành.

3. Làm trái ngành là trải nghiệm như thế nào?

3.1. Chuyện apply

Ra trường với tấm bằng Quan hệ Quốc tế, việc apply về mảng Marketing sẽ có chút bất lợi. Mình buồn cười nhất là khi một interviewer hỏi mình trong hôm phỏng vấn: “Ở trường em học môn gì?”. Sau khi mình trả lời, anh ấy nói: “À anh hỏi thế thôi, chứ thực ra anh cũng không hiểu được mấy môn em học.” Nếu như mình học Marketing, thì chắc hẳn anh ý đã có nhiều điểm chung để hỏi hơn rồi. (^^)

Tuy nhiên, ngành học của mình cũng cho mình khá nhiều thứ. Mình tin rằng dù có thể mình không học đúng ngành, nhưng ngành học vẫn mang lại cho mình tư duy, kiến thức, hiểu biết để mình trưởng thành hơn. Quá trình làm nghiên cứu trong những năm đại học cho mình kỹ năng làm nghiên cứu thị trường và hiểu hơn về cách tiếp cận khách hàng sau này. Quá trình mình học hỏi về social psychology giúp mình hiểu hơn về tâm lý xã hội, tâm lý khách hàng.

Bên cạnh đó, với vốn kinh nghiệm làm việc (tuy còn ít ỏi) và một chút tự học, mình cũng hiểu về marketing và làm content marketing một thời gian trước khi apply. Vì vậy, tuy sẽ không mạnh và nhiều trải nghiệm như các bạn học đúng ngành, nhưng mình sẵn sàng học hỏi và luyện rèn.

Thật may là dù base marketing/PR/branding còn yếu, nhưng mình vẫn được trao cơ hội để cố gắng trau dồi và trưởng thành.

3.2. Chuyện đi làm

Một trong những điểm khó của đi làm trái ngành là bạn sẽ tiếp xúc với những điều mới mẻ mà đáng ra bạn phải học trên trường. Việc này yêu cầu mình phải tự học, tự nghiên cứu thêm, tự đọc thêm để không thua kém các bạn cùng team.

Công việc hiện tại của mình rất vui (^_^). Mình được tạo điều kiện để học hỏi, nghiên cứu và thực hành cùng mọi người trong team. Công ty mình lại siêu đáng yêu ở chỗ, cần học gì, cần trau dồi gì, công ty đều tạo điều kiện cho học. Miễn là mình muốn học. Ngoài ra, mọi người trong team cũng chia sẻ kinh nghiệm. Nên tuy là làm trái ngành, nhưng mỗi ngày đi làm mình đều thấy hạnh phúc. Một là vì đây là điều mình muốn làm. Hai là mình thực sự được học những cái mình thích.

Làm xong mình cũng thấy mình rất yêu thích sáng tạo. Yêu thích tìm hiểu và chia sẻ về điều mình cần “promote”/”bán”. Thích thử nhiều cách khác nhau (dựa trên số liệu và thông tin cụ tỉ chứ không phải thử bừa vì mất tiền đó =)) hì hì) để đạt được kết quả cả team mong muốn. Thích xây dựng branding cho các thương hiệu, để thương hiệu chạm được đến người tiêu dùng/khách hàng đối tượng. Càng ngày mình càng thấy mình đã có một lựa chọn đúng đắn. Khi thử làm những điều mình tò mò.

Các kiến thức mình học cũng vẫn theo mình trong cuộc sống. Những trải nghiệm ngày đó, những đề tài mình quan tâm, mình vẫn theo dõi hàng ngày. Và mình vẫn ấp ủ làm một dự án dựa trên những gì mình đã học (^^).

Túm lại thì trái ngành cũng không đáng sợ đến thế. Vì nhiều khi bạn không biết bạn muốn làm gì, vì nhiều khi bạn nghĩ bạn muốn làm A, nhưng đến khi làm A rồi bạn lại muốn làm B. Trong cuộc sống có rất nhiều điều khiến bạn và mình thay đổi những điều mà ta tưởng là ta đã thích. Nên thay đổi hay thử thách đều không quá đáng sợ.

“Khi em còn đủ trẻ, hãy làm những điều mình muốn. Khi có nhiều trách nhiệm trên vai hơn, muốn thử cũng không được mất rồi.

Quan trọng là bạn muốn thử, bạn quyết tâm và bạn đủ sẵn sàng để theo đuổi những gì bạn muốn, là mọi chuyện sẽ ổn thôi! ❤